Tooltip: Locomotieven ijken in iTrain
Ik krijg heel vaak de vraag hoe je nu het beste een snelheidsmeting uit kan voeren in iTrain. Op zich erg simpel maar veel gebruikers vinden het lastig om een goed spoor te maken voor het ijken van hun locs. Daarom heb ik een kleine uitleg geschreven voor het goed meten van de snelheid met het programma iTrain.
Let op: Deze uitleg heeft betrekking op Dinamo bestuurde modelspoorbanen in dit geval in N schaal 1:160. Deze methode werkt ook met andere DCC systemen alleen heb ik deze niet zelf uitgeprobeerd.
Het meten van de snelheid in iTrain gaat door het meten van de tijd over een bepaalde afstand. Hiervoor gebruikt iTrain twee bezetmelders in een blok. De loc rijd de melder a binnen en dan start de meting totdat de loc de melder b binnenrijd. Nadat de loc deze melder weer heeft verlaten keert iTrain de loc om en gaat hij verder met de volgende stap. Vanaf versie 2.0 verloopt dit proces automatisch.
Nu kan je een blok gebruiken op je modelspoorbaan maar dat levert niet altijd betrouwbare metingen op omdat de meeste blokken in de baan licht buigen of helemaal buigen. Sommigen zijn zelfs voorzien van een wissel. De laatste kan zorgen voor haperingen terwijl bochten de loc altijd zullen afremmen door de frictie die optreed als de loc van richting veranderd. Zelfs met een lastregeling heb je altijd een moment dat de decoder in moet grijpen en de loc even wat snelheid verliest. Wil je een correcte meting uitvoeren zal je een blok moeten hebben die volledig recht is zonder wissels o.i.d.
Hiervoor heb ik een ijkspoor gemaakt waarmee je gemakkelijk een loc kan ijken. Men neemt een plank van minimaal 2,2 meter en hierop bevestig je de rails over de hele lengte. Je hebt dan een recht spoor om je locomotieven op te ijken.
Normaal rijd iTrain van blok naar blok, echter bij de metingen doet hij dit van melder naar melder dus heb je maar 1 blok nodig om de metingen uit te voeren. Bij gebruik van Dinamo betekend dat 1 uitgang van de TM-H. Rijd je met een ander systeem dan zet je de DCC spanning op het gehele spoor en heb je alleen 2 bezetmelders nodig van een decoder. We gaan in de uitleg uit van Dinamo.
Schematisch in iTrain ziet het er zo uit:
Je ziet een blok met twee melders. Dit blok is de uitgang op de TM-H en de melders haal je van de CD16. De TM-H moet wel voorzien zijn van een DCP (Dinasys piggyback) uitbreiding om gebruik te maken van ongedetecteerde secties. Dinamo kent dan 4 aansluitingen achterop de CD16:
A: Doorgaande spoorstaaf
B1: Detectie a (CD16)
B2: Ongedetecteerde sectie (spanning rechtstreeks vanaf de TM-H uitgang)
B3: Detectie b (CD16)
De spoorstaaf B verdeel je in 5 secties. De tweede sluit je aan op B1, de vierde op B3 en de rest op B2. Zo maak je dat de loc de bezetmelder in en uit kan rijden. Aansluiten zoals hierboven in het schema vermeld.
De verdeling van de sectie is simpel. De gedetecteerde secties maak je 25 cm lang, de middelste sectie 75cm lang en de resterende lengtes verdeel je over de eerste en laatste sectie. Zo krijg je dat de lengte van het activeren van melder a tot het activeren van melder b een meter lang is. De afstand van activeren melder b tot activeren van melder a is dan ook precies 1 meter lang. Zo heb je in beide richtingen exact dezelfde afstand.
De linker en rechter secties moeten wel langer zijn dan 40 cm dit in verband met het uitlopen van de locs. Bij de hoge stappen rijden ze in de metingen over de 200 en dan willen ze nog wel eens tekort hebben aan de 40 cm ïŠ Stootblokken zijn ook wel aan te raden. (of gewoon lang houden)
Voorwaardes voor het ijken:
- Analoge locs moeten goed warm gereden zijn
- Analoge locs moet je zeker 3x ijken, wil je het echt goed doen dan doe je het na een maand nog een keer.
- Heeft je loc een lange sleep laat hem dan ijken met bijvoorbeeld een roco clean wagen die weerstand geeft. Analoog heeft geen lastregeling, dus doe je het niet dan zal de sleep de loc vertragen terwijl iTrain denkt dat hij harder rijd. Met als gevolg dat de loc bij 30 km/h ineens stil staat ïŒ je wilt wel dat de loc de snelheid heeft als de sleep erachter zit.
- Digitale loc kan je meteen ijken en zonder sleep, de lastregeling vangt dit op.
- Zorg dat je spoor goed schoon is en de loc schone wielen heeft en een goed draaiende motor.
- Zorg dat de schaal goed ingesteld staat!!!!
In iTrain selecteer je de loc en ga je naar opties en vervolgens naar snelheidsmetingen. Dan krijg je volgend scherm:
Hierin selecteer je bezetmelder a en bezetmelder b. Bij de lengte geef je op wat de exacte lengte is van begin melder a naar begin melder b en andersom. In dit geval kan je bij beide 100 cm invullen ïŠ
Vervolgens controleer je of de loc in de juiste richting staat op het spoor en op de bediening. Op de bediening met de rode pijl omhoog (vooruit) en op het spoor met de voorkant op sectie 1 richting melder a.
Nu selecteer je in de meting alle stappen die je geijkt wilt hebben en druk je op start. iTrain schakelt nu alle massasimulaties uit (dus ook F4 van de decoder) en de loc gaat bij de eerste stap rijden. Je ziet nu een klokje voor de stap staan. Zodra de loc melder a activeert word dit een groene pijl en start te meting. Zodra de loc vervolgens melder b activeert stopt de meting en verschijnt er een snelheid. De loc rijd door tot hij de b melder heeft verlaten en stopt in de laatste sectie. Dan keert hij om en gaat verder met stap 2 enzovoort tot hij alles heeft doorlopen.
Tip 1: De stap die je bij de selectie als eerst aanklikt bepaald of hij start bij de laagste of de hoogste stap. Dit kan handig zijn als je loc slecht rijd bij langzame stappen.
Tip 2: Heb je een onregelmatige curve dan rijd de loc vooruit een andere snelheid als achteruit. Selecteer dan de tweerichtingen meting. iTrain doet dan elke stap in beide richtingen.
In het rechter scherm zie je de curve verschijnen in een schaal van stap tegen over snelheid.
Ben je klaar met de meting dan klik je op pas toe en de meting is definitief. Ben je het er niet mee eens dan herstel je het weer. De meting is pas definitief als je op pas toe hebt geklikt.
Hopelijk is deze uitleg duidelijk en zal het je helpen om je loc op mooie snelheid te krijgen.
Groetjes Martin
